جایگاه انسان در آثار رضا عباسی

رساله تحت عنوان «جایگاه انسان در آثار رضا عباسی» با هدف مطالعه و بررسی جایگاه انسان در پیکرنگاره های رضاعباسی هنرمند بنام عهد شاه عباس صفوی نگاشته شده است. در دوران سلطنت عباس اول، در پی رونق اقتصادی، رسمیت یافتن مذهب شیعه و استقلال ایران از پیکره جهان اسلام و همچنین در گرو ارتباط با اروپای عهد رنسانس مجال ورود بارقه های غرب گرایی به ایران فراهم آمد. طرفه آنکه هنرمندان نگارگر در استقبال این عالم نوظهور و تازه واکنشی همه جانبه از خود بروز دادند و فرم و محتوای نگارگری سنتی دستخوش تغییرات عدیده و حتی بنیادینی شد. آثار «رضاعباسی» هنرمند بنام عهد شاه عباس اول هم از این قاعده مستثنی نبود. گرچه می توان آثار رضاعباسی را پیرو انقلابی که «کمال الدین بهزاد» در نگارگری به راه انداخته بود، مورد مطالعه قرار داد اما تفسیر جایگاه ویژه و ممتازی که رضاعباسی به سوژه های آثارش اعطا کرده است نیز تهی از نگاه به نقاشی عصر رنسانس و تأثیرپذیری از آن جهان بینی انسان گرایانه مقدور نیست. غالب شخصیت های آثار وی بر خلاف بسیاری از هنرمندان پیشگام یا پیروانش از زاویه دید رو به رو و واحد و یا به عبارت بهتر از زاویه دید خود انسان – هنرمند ترسیم شده اند که به خودی خود می تواند مبین انقلابی در نگارگری و گسست از قواعد معهودش و یا مهمتر ایجاد تحولی بنیادین در بنیان های سنتی فکری و اجتماعی آن دوران باشد اما این مهم زمانی بیشتر آشکار می شود که در رجعت به بازخوانی مجدد این نگاره حتی نوعی تکرار و گرته برداری از شخصیت پردازی های نقاشی های اروپایی نیز در لا به لای نگاره های هنرمند به چشم می خورد